Temel Yüzde Hesaplama
Yüzde, 100'ün bir bölümünü temsil eder. Yüzde hesaplamak için, parçayı bütüne böler ve 100 ile çarparsınız. Bu temel kavram, notların hesaplanmasından satış vergisinin belirlenmesine kadar sayısız gerçek dünya uygulamasında kullanılır.
(Parça ÷ Bütün) × 100 = Yüzde
Örnek
Bir sınavda 100 üzerinden 85 puan aldıysanız, yüzdeniz: (85 ÷ 100) × 100 = %85
Yüzde Artış Hesaplama
Yüzde artış, bir değerin orijinal miktarına göre ne kadar büyüdüğünü gösterir. Bu hesaplama, fiyat değişikliklerini, maaş artışlarını, nüfus artışını ve yatırım getirilerini anlamak için gereklidir.
Yeni Değer = Orijinal × (1 + Yüzde/100)
Örnek
%20 fiyat artışı olan 50 TL'lik ürün: 50 TL × (1 + 20/100) = 50 TL × 1,20 = 60 TL
Yüzde Azalış Hesaplama
Yüzde azalış, bir değerin orijinal miktarından ne kadar azaldığını gösterir. Bu genellikle indirimler, amortisman, kilo kaybı hesaplamaları ve azalan eğilimleri analiz etmek için kullanılır.
Yeni Değer = Orijinal × (1 - Yüzde/100)
Örnek
%25 indirimli 80 TL'lik ürün: 80 TL × (1 - 25/100) = 80 TL × 0,75 = 60 TL
Yüzde Değişimi Bulma
Yüzde değişimi, iki değer arasındaki göreceli farkı ölçer. Zaman içinde verileri karşılaştırmak, büyüme oranlarını analiz etmek ve çeşitli bağlamlarda değişikliklerin büyüklüğünü anlamak için çok önemlidir.
((Yeni - Eski) ÷ Eski) × 100 = % Değişim
Örnek
Hisse senedi fiyatı 40 TL'den 50 TL'ye değişti: ((50 - 40) ÷ 40) × 100 = %25 artış
Bileşik Yüzde Hesaplamaları
Birden fazla yüzde değişimiyle uğraşırken, bunları basitçe toplayamaz veya çıkaramazsınız. Her yüzde değişimi, önceki hesaplamanın sonucuna uygulanır ve bileşik bir etki oluşturur.
Son = Başlangıç × (1 + %1/100) × (1 + %2/100) × ...
Örnek
100 TL'lik bir yatırım 1. yılda %10 ve 2. yılda %15 büyür: 100 TL × 1,10 × 1,15 = 126,50 TL
Ters Yüzde Hesaplamaları
Bazen yüzde uygulanmadan önceki orijinal tutarı bulmak için son değerden geriye doğru çalışmanız gerekir. Bu, vergi hesaplamalarında ve indirim analizinde yaygındır.
Orijinal = Son ÷ (1 + Yüzde/100)
Örnek
%20 vergi dahil fiyat 120 TL ise, orijinal fiyat: 120 TL ÷ 1,20 = 100 TL